- کمان گلوله (کَ گُ لَ / لِ)
کمان گروهه. (برهان ذیل کمان گروهه). رجوع به کمان گروهه شود
معنی کمان گلوله - جستجوی لغت در جدول جو
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
کمانی که با آن مهره و گلولۀ گلی یا سنگی پرتاب می کردند، برای مثال کمان گروهۀ زرین شده محاقی ماه / ستاره یکسره به نما غالوک های سیم اندود (خسروانی - شاعران بی دیوان - ۱۱۵)
(کَ گُ هََ / هَِ)
لغت نامه دهخدا
کمان قروهه است که کمان گلوله باشد. (برهان). کمانی که در آن غلوله نهاده رها کنند و به هندی آن را غلیل گویند و آن را کمان گرهه نیز خوانند. (آنندراج). کمان گلوله. کمان گرهه. کمان مهره. (فرهنگ رشیدی). جلاهق. (زمخشری) (دهار). برقیل. (منتهی الارب). قوس الجلاهق. قوس البنادق. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) :
ز واله اش چو شدی از کمان گروهه برون
ز حلق مرغ به ساعت فروچکیدی خون.
کسائی (از لغت فرس اسدی چ اقبال ص 503).
کمان گروهۀ زرین شده محاقی ماه
ستاره یکسره غالوکهای سیم اندود.
خسروانی (از لغت فرس اسدی چ اقبال ص 271).
آفتاب زرد سلطان از سراپرده بدر آمد کمان گروهه در دست. (چهارمقاله).
مدام تا زندآتش کمان گروهه چنان
که زه ز شعله کند مهره از شرر سازد...
مجیرالدین بیلقانی (از راحهالصدور).
کمان گروهۀ گبران ندارد آن مهره
که چار مرغ خلیل اندرآورد ز هوا.
خاقانی.
رو کز کمان گروهۀ خاطر به مهره ای
بر چرخ پیر تیر سخنور شکسته ای.
خاقانی.
صد مهره به یک کمان گروهه
در دامن آسمان شمارند.
خاقانی.
گفتی ز کمان گروهۀ شاه
یک مهره فتاد بر سر ماه.
نظامی.
خواست اول کمان گروهه چو باد
بهره ای در کمان گروهه نهاد.
نظامی.
چون من کمان گروهۀ فکرت کنم به چنگ
از چار رکن عرش درآید کبوترم.
عطار.
و در ریاض حمایت او سینۀ لاله از کمان گروهۀ ژاله نمی نالد. (عقدالعلی).
- کمان گروهۀ بازی، کمان گروهه ای که بدان بازی کنند:
گردون کمان گروهۀ بازی است کاندرو
گل مهره ای است نقطۀ ساکن نمای خاک.
خاقانی
ز واله اش چو شدی از کمان گروهه برون
ز حلق مرغ به ساعت فروچکیدی خون.
کسائی (از لغت فرس اسدی چ اقبال ص 503).
کمان گروهۀ زرین شده محاقی ماه
ستاره یکسره غالوکهای سیم اندود.
خسروانی (از لغت فرس اسدی چ اقبال ص 271).
آفتاب زرد سلطان از سراپرده بدر آمد کمان گروهه در دست. (چهارمقاله).
مدام تا زندآتش کمان گروهه چنان
که زه ز شعله کند مهره از شرر سازد...
مجیرالدین بیلقانی (از راحهالصدور).
کمان گروهۀ گبران ندارد آن مهره
که چار مرغ خلیل اندرآورد ز هوا.
خاقانی.
رو کز کمان گروهۀ خاطر به مهره ای
بر چرخ پیر تیر سخنور شکسته ای.
خاقانی.
صد مهره به یک کمان گروهه
در دامن آسمان شمارند.
خاقانی.
گفتی ز کمان گروهۀ شاه
یک مهره فتاد بر سر ماه.
نظامی.
خواست اول کمان گروهه چو باد
بهره ای در کمان گروهه نهاد.
نظامی.
چون من کمان گروهۀ فکرت کنم به چنگ
از چار رکن عرش درآید کبوترم.
عطار.
و در ریاض حمایت او سینۀ لاله از کمان گروهۀ ژاله نمی نالد. (عقدالعلی).
- کمان گروهۀ بازی، کمان گروهه ای که بدان بازی کنند:
گردون کمان گروهۀ بازی است کاندرو
گل مهره ای است نقطۀ ساکن نمای خاک.
خاقانی
(کَ شَ / شِ)
لغت نامه دهخدا
گوشۀ کمان. (ناظم الاطباء) (فرهنگ فارسی معین). سیه (س ی ) . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) :
ز پیکان پولاد و تیر خدنگ
کمان گوشه بر گوشه سودند تنگ.
فردوسی.
ز پیکانها خون بجوش آمده
کمان گوشه ها نزد گوش آمده.
اسدی.
ز شست خدنگ افکنان خاست جوش
کمان گوشه ها گشت همراز گوش.
اسدی.
کمان گوشۀ ابروش خم گرفت
ز تندیش گوینده را دم گرفت.
نظامی (از آنندراج)
ز پیکان پولاد و تیر خدنگ
کمان گوشه بر گوشه سودند تنگ.
فردوسی.
ز پیکانها خون بجوش آمده
کمان گوشه ها نزد گوش آمده.
اسدی.
ز شست خدنگ افکنان خاست جوش
کمان گوشه ها گشت همراز گوش.
اسدی.
کمان گوشۀ ابروش خم گرفت
ز تندیش گوینده را دم گرفت.
نظامی (از آنندراج)
(کَ لَ / لِ)
لغت نامه دهخدا
کمان جوله:
ز بهر جنگ دشمن دست نابرده به زه گردد
غلامان ترا هر دم کمان اندرکمان چوله.
فرخی (دیوان چ عبدالرسولی ص 352).
و رجوع به کمان جوله شود
ز بهر جنگ دشمن دست نابرده به زه گردد
غلامان ترا هر دم کمان اندرکمان چوله.
فرخی (دیوان چ عبدالرسولی ص 352).
و رجوع به کمان جوله شود
(کَ لَ / لِ)
لغت نامه دهخدا
قربان باشد که کمان در آن کنند. (فرهنگ رشیدی). به معنی قربان که کمان در آن گذارند چرا که جوله به معنی ترکش است، چون قربان بی ترکش نبندند لهذا چنین گفته شد و آن را نیم لنگ نیزگفته اند. (آنندراج) (غیاث). جایی که در آن کمان گذارند. غلاف کمان. (ناظم الاطباء). کمان چوله. (برهان) (فرهنگ فارسی معین). و رجوع به کمان چوله شود
کمانی که بدان گلوله و مهره گلین اندازند قوس البنادق: (زخم کمان گروهه تو ماه را بخست زان خستگی بروی مه اندر نشان گرفت)، (معزی)
گوشه کمان: (کمان گوشه ابروش خم گرفت ز تندیش گوینده را دم گرفت)، (نظامی)
آلتی که کمان را در آن جا دهند قربان: (ز بهر جنگ دشمن دست نابرده بزه گردد غلامان ترا هزمان (هر دم) کمان اندر کمان جوله)، (فرخی عبد)
آلتی که کمان را در آن جا دهند قربان: (ز بهر جنگ دشمن دست نابرده بزه گردد غلامان ترا هزمان (هر دم) کمان اندر کمان جوله)، (فرخی عبد)
